Programmaplan

Programma Sociaal en vitaal

Strategisch doel:
In 2026 hebben we een beter werkend ecosysteem waardoor onze kwetsbare inwoners zich beter redden met minder hulp van de overheid en mentaal weerbaarder en veerkrachtiger zijn.

Operationele doelen:

  • We helpen Kwetsbare inwoners eerder met hun mentale problemen;
  • Onze inwoners voelen zich veerkrachtiger;
  • Onze inwoners voelen zich minder eenzaam.

Toelichting
Ook in 2026 blijven we inzetten op preventie door vroegtijdig te signaleren en samenwerking met partners te versterken. Zo kunnen we sneller inspelen op belangrijke levensgebeurtenissen en veerkracht vergroten om escalatie en problemen te voorkomen. Inwoners worden daardoor eerder en doelgerichter geholpen.

Daarbij werken we in de regio samen aan een fundamentele transformatie waarbij de focus verschuift van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag, een beweging die we in Almelo al hadden ingezet. Dit doen we door te participeren in het Transformatieplan Mentaal Gezond Twente van Twentse Koers en Twente Beter.
We zetten het Leeflab en Mentaal gezond Almelo voort. Verder continueren wij onze deelname in de Coalities Mentaal Gezond Almelo en KomErbij Almelo, één tegen de eenzaamheid, en in het Netwerk Dementie Almelo.

Activiteiten 2026

Omschrijving

Mentaal gezond Almelo

In 2025 is het regionale Transformatieplan Mentaal Gezond Twente opgesteld. Twente Beter en Twentse Koers zijn hiervoor de opdrachtgever. De beoogde transformatie gaat gepaard met een verschuiving van zorg naar meer zelf- en samenredzaamheid in het eigen netwerk van de inwoner. De ontwikkelingen die we in Almelo al in gang hadden gezet met Mentaal Gezond Almelo hebben een plek gekregen in dit transformatieplan.
Gemeenten, Zorgverzekeraars en zorgorganisaties zijn verantwoordelijk voor de uitvoering. Elke gemeente stelt een uitvoeringsplan op. Dit plan zal voor Almelo naar verwachting eind 2025 klaar zijn; in 2026 wordt gestart met de uitvoering. Deels zal dit bestaan uit het voortzetten van de reeds ingezette ontwikkelingen. De drie veranderateliers voor Zelfregie en Herstel, Verkennend Gesprek en Consultatie hebben werkplannen opgeleverd waarop verder gebouwd kan worden in 2025 en 2026. Voor het Verkennend Gesprek is in 2025 in Almelo een pilot gestart. Financiering van het transformatieplan komt vanuit de Zorgverzekeringswet en IZA SPUK en is gerelateerd aan te behalen KPI’s. Het financieel kader moet op dit moment (medio 2025) nog worden opgesteld en zal aan de colleges van B&W worden voorgelegd ter accordering.

Zelfregie en herstel

Voor inwoners die laagdrempelige ondersteuning zoeken is het zelfregie- en herstelcentrum Mens door Mens. Zij werken met ervaringsdeskundigen. Om deze functie voor de stad te behouden en te versterken zetten we in op samenwerking tussen organisaties die met ervaringsdeskundigen werken. Daarbij ontwikkelen we de expertisefunctie van ervaringsdeskundigheid verder door in samenspraak met de partners in de Coalitie Mentaal Gezond Almelo. De gemeente is bij dit proces betrokken vanuit de programma’s S&V en Z&V.

Communicatie over mentale weerbaarheid

We blijven inzetten op communicatie met onze inwoners over onderwerpen zoals eenzaamheid, dementie en mentale veerkracht. Om taboes te doorbreken en te stimuleren dat mensen naar elkaar omkijken. En om aan te geven wat ze kunnen doen in moeilijke situaties.
Voor alle pijlers communiceren wij onder meer via social media, de pagina Almelo Actueel in het Almelo's Weekblad, onze eigen huis-aan-huis magazine Goed Bezig in Almelo, Twentse Koers en communicatiekanalen van onze partners.
Ook onze coaches spelen een belangrijke rol in de communicatie met onze inwoners over deze onderwerpen.

Inzetten op actieplan
eenzaamheidsbestrijding

Het aanpakken van eenzaamheid is een opgave die verschillende sectoren in de samenleving raakt en in samenwerking met onze stedelijke partners dient te worden voortgezet.
Ook in 2026 blijven we met de coalitie KomErbij inzetten op het actieplan eenzaamheidsbestrijding 2023-2026. Gefocust wordt op:

  • Continueren bewustwording van onze inwoners op het fenomeen eenzaamheid en in hoeverre gemeenschapszin, “het elkaar zien”, hieraan kan bijdragen.
  • De inwoners de mogelijkheid te blijven bieden elkaar veelvuldig te ontmoeten, en hierbij in te steken op natuurlijke vindplaatsen zoals de ontmoetingsplek op de begraafplaats 't Groenedael.
  • Starten en monitoren van een geïntegreerde ketenaanpak in een specifieke wijk, inclusief gemeenschapsactiviteiten en lokale steunpunten.
  • Het maken van afspraken voor het borgen van de inzet op de eenzaamheidsbestrijding door de coalitie en het samenstellen van een actieplan voor na 2026.

Leeflab

Een lerend experiment in de wijk
Het Leeflab is een driejarig sociaal experiment dat in 2024 is gestart en doorloopt tot en met 2026. In samenwerking met partners uit wijk De Riet onderzoeken we hoe beter en sneller geanticipeerd kan worden op ingrijpende levensgebeurtenissen, ter voorkoming van verlies aan veerkracht en het ontstaan van problematiek. In 2026 zetten we de volgende stap binnen het Leeflab. Na twee jaar experimenteren, leren en samenwerken in de Riet, verschuift de focus van verkennen naar versterken en borgen. Daarbij staan drie concrete acties centraal:

  • Voortzetting van de straatacties

We blijven actief in de wijk met laagdrempelige straatacties, gericht op signalering, contact en vroegtijdige ondersteuning bij ingrijpende gebeurtenissen. Deze acties blijven een belangrijk middel om inwoners en professionals met elkaar te verbinden.

  • Doorontwikkeling van de Veerkrachtscan

De Veerkrachtscan, ontwikkeld als hulpmiddel om kwetsbaarheid tijdig te signaleren, wordt inhoudelijk aangescherpt en breder getest. In 2026 werken we aan verdere integratie in de dagelijkse praktijk van wijkteams en ketenpartners.

  • Borgen van de geleerde lessen

We gaan op basis van datgene wat we de afgelopen jaren hebben geleerd, kijken of en hoe we dit een structurele plek kunnen geven binnen de werkwijze van álle wijkteams. Bijvoorbeeld o.a. door training en door het opnemen van elementen in werkprocessen en monitoring.

Mentale gezondheid jeugd

In 2026 zetten we binnen het kader van de activiteiten rondom ‘oriëntatie op jezelf en de wereld’ gerichter in op plekken waar jongeren zich daadwerkelijk bevinden, zoals sportverenigingen en jongerencentra, in plaats van alleen op schoollocaties.
We starten met de implementatie van het programma THINK op twee middelbare scholen. THINK biedt jongeren lessen over mentaal welbevinden, waarbij thema’s als stress, zelfbeeld en sociale druk bespreekbaar worden gemaakt.
Het burgerinitiatief het TEJO-huis is gestart in 2024 in Almelo. Het TEJO-huis biedt een laagdrempelige plek voor jongeren om in gesprek te gaan met professionals die daar op vrijwillige basis werken. Het TEJO-huis blijkt een belangrijke aanvulling op het bestaande aanbod aan algemene voorzieningen voor jeugd in Almelo. Ze bieden zowel individuele gesprekken voor jongeren als groepsgesprekken op scholen. De gemeente heeft in 2024 en 2025 vanuit het programma subsidie verstrekt. TEJO-huis heeft zowel in 2024 als het eerste half jaar van 2025 ruimschoots de gestelde doelen behaald. De intentie is om het TEJO-huis ook in 2026 voort te zetten en structureel in te bedden. Besluitvorming hierover wordt momenteel voorbereid.

Aanpak Licht Verstandelijke Beperking (LVB)

In Almelo komt problematiek gerelateerd aan licht verstandelijke beperking vaak voor. De sociale wijkteams en huisartsen krijgen er steeds meer mee te maken. Vanuit de programma’s Sociaal en Vitaal en Zorg en Veiligheid is aansluiting gezocht bij het Netwerk LVB en het project ‘Versterken zelf- en samenredzaamheid bij mensen met een LVB’ binnen Twentse Koers. Vanuit Twentse Koers is een projectleider gestart die de omvang van de problematiek in beeld brengt en een gerichte aanpak ontwikkelt. In 2026 zullen we de aanbevelingen gaan implementeren.
Daarnaast is in september 2025 een pilot gestart om inzicht te krijgen in het effect dat het werken volgens sociale netwerkstrategieën (Sonestra) heeft op de zelf- en samenredzaamheid van inwoners met LVB. We doen deze pilot samen met Aveleijn en JP van den Bent, met projectleiderschap van Twentse Koers. In 2026 verwachten we de resultaten van deze pilot.

Doorontwikkeling inloopvoorzieningen

Almelo kent verschillende inloopvoorzieningen. Deze algemene preventieve voorzieningen zijn laagdrempelig bereikbaar voor onze inwoners en verminderen de druk op de indicatieve zorg. Komende periode onderzoeken we of de inloopvoorzieningen kunnen uitbreiden in omvang maar mogelijk ook door meer of ander aanbod binnen de huidige voorzieningen. De omvang moet goed aansluiten bij de vraag. Deze zoektocht doen we samen met de Coalitie Mentaal Gezond Almelo.

Dementievriendelijk Almelo

Het Netwerk Dementie Almelo is opgericht. We blijven daarin participeren in 2026 vanuit een passende rol als gemeente.

Suïcidepreventie

Vanaf 2026 wordt de Wet Integrale Suïcidepreventie van kracht, waarmee gemeenten de verantwoordelijkheid krijgen voor beleid op het gebied van preventie van suïcide. Op regionaal niveau bekijken we wat hiervoor de meest effectieve aanpak is, aansluitend bij de landelijke aanbevelingen. We kijken vervolgens wat dit betekent voor de implementatie in Almelo.

Deze pagina is gebouwd op 12/11/2025 17:00:38 met de export van 12/11/2025 16:55:55